‘Voor wat betreft doorlopende leerlijnen kan het circusveld een voorbeeld nemen aan de sportsector. Daar weten ze hoe je talent uit het amateurveld naadloos kunt laten doorstromen naar de professionele wereld.’ Dat schrijft Soesja Pijlman in haar derde blog.
Geringe doorstroming
‘De sociale en de professionele stromingen in Nederland op het gebied van circuseducatie zijn maar matig op elkaar afgestemd, constateerde ik in een eerder blog. Het gevolg is dat er geringe doorstroming is van Nederlands circustalent naar de hogescholen voor circus (ACaPA en Codarts). Voor de ontwikkeling van circuseducatie kan het circusveld een voorbeeld nemen aan andere sectoren, zoals de sportsector.
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Circus is een ‘samensmelting’ van kunst en sport, een kunstvorm waarbij het lichaam het instrument van het uiten is. Net als in circus, start iedere sporter als recreant. Slechts een handvol beoefenaars groeit uit tot professional. Zowel circus als sport wordt vaak ingezet als middel om de sociaal-emotionele ontwikkeling te stimuleren. Veel gehoorde motivatie voor ouders om hun kind deel te laten nemen aan teamsport zijn bijvoorbeeld leren samenwerken en leren incasseren.
‘Long Term Athlete Development’
Waar circus een voorbeeld aan kan nemen, is de opbouw van recreant tot topsporter. Sportkoepel NOC*NSF maakt gebruik van Meerjaren Opleidingsplannen op basis van het Canadese ‘Long Term Athlete Development’ model. In dit model beginnen de jongste deelnemers met spelen, gevolgd door het aanleren van basis bewegingsvaardigheden, het leren trainen, trainen voor omvang (meters en uren kunnen maken) en trainen voor een hoog niveau. Elke stap is in harmonie met dat wat bekend is over de fysieke en cognitieve ontwikkeling van kinderen en jongeren. Voor ambitieuze jongeren zijn er de zogenoemde LOOT-scholen, die de combinatie school en topsport mogelijk maken.
Circus onbekend terrein
Behalve de bacheloropleidingen tot uitvoerend artiest heeft circus nagenoeg geen plaats in het formeel onderwijs. Waar kinderen en jongeren al vroeg kennismaken met beeldende vorming, muziek, dans en theater, blijft circus vaak onbekend terrein. Op de meeste cultuurscholen voor primair en/of voortgezet onderwijs ontbreekt circus. Het Cultuurtraject Rotterdam en Circus Rotjeknor bewezen dat circus uitstekend past in het onderwijs. In dit project kregen groepen 5 en 6 een uitnodiging om een voorstelling te bekijken van Tall Tales Company en zelf circustechnieken te oefenen. In andere steden zou iets dergelijks ook mogelijk kunnen zijn..
Intern opgeleid
Opmerkelijk genoeg bestaat er ook geen docentenopleiding circus, zoals die er bijvoorbeeld wel is voor docent muziek, docent dans of docent theater. De personen die circuslessen geven worden daarom vaak lesgevers of begeleiders genoemd. Ze zijn intern opgeleid, hebben de cursus Begeleider in de Circuskunsten gevolgd of komen uit een andere (kunst)educatieve tak.
Erkende circusdocentenopleiding
Dit maakt ontwikkeling in het circuseducatieve veld en de toegang tot formeel onderwijs (een middelbare school met circusles!), waar een onderwijsbevoegdheid meestal een vereiste is, minder vanzelfsprekend. Het zou heel mooi zijn als er binnen afzienbare tijd een erkende circusdocentenopleiding kan worden gerealiseerd.’
Geschreven in opdracht van LKCA door Soesja Pijlman.